Ik merkte toen ik terug kwam uit de kliniek vier en half jaar geleden, dat mijn omgeving dacht goed dat ze haar alcohol verslaving heeft opgepakt en nu pakken we de draad gewoon weer op. Uiteraard werd er heel lief rekening met me gehouden als ik met vriendinnen ging eten of met mijn gezin een drankje op het terras ging drinken, maar de beleving van mijn omgeving was wel nu ben je terug en dan ben je wel klaar met die verslaving. En dat is in zekere zin ook zo want tijdens die twee maanden ben ik de confrontatie met mezelf aangegaan en wilde ik ook dat ik na deze behandeling had afgerekend met die alcohol verslaving.
Wanneer ben je klaar met die verslaving? Als je net gestopt ben met drinken, denk je ook wel dat je ‘hersteld’ bent. Eindeloze verschillende therapieën en groep sessies, het was wel genoeg geweest. Ik had het nu wel geleerd en begrepen, dacht ik. Wetende dat de verleidingen overal aanwezig zijn, en hoewel ik natuurlijk daar altijd wel goed op voorbereid was, kan het toch zomaar gebeuren dat je er opeens weer midden in zit. En dan bedoel ik echt niet dat ik meteen weer paar flessen wijn naar binnen tik, maar in het zogeheten ‘oude’ gedrag. Het ongezonde gedeelte, het destructieve stuk, in mij is dan weer actief. Het stemmetje dat zegt ‘ik wil uit staan, ik wil vluchten en verdoven’.
Maar de vraag is wanneer is er dan sprake van een ‘terugval’? Letterlijk gezien betekent dat weer terug in gebruik, ofwel alcohol of drugs. Maar soms hoor ik ook wel eens om me heen, jeetje die zit er niet meer zo lekker bij, emotioneel gezien niet echt fit bijvoorbeeld. En dat zijn over het algemeen wel wat alarmerende signalen, want dat glas zit niet opeens weer aan je mond. Daar gaan heel wat onderhandelingen aan vooraf en als je even niet zo lekker in de wedstrijd zit, dan kan het snel gaan. Of een tegenslag komt op je pad, dat is niet altijd even makkelijk te verdragen. Is dat dan die verslaving die dan weer op speelt of hebben ook ‘gewone’ mensen daar last van? Hoe vaak hoor ik het niet om me heen, ‘ik heb hard gewerkt vandaag, ik verdien een wijntje’. ‘Ik heb een nieuwe baan, daar moet op gedronken worden’. Of het nou teleurstelling of euforie is, er is altijd wel een aanleiding om te gaan drinken. Betekent het dan dat elk mens wel iets van een verslaving in zich heeft? En is het dan dat die bij de één heftiger tot uiting komt dan bij de ander?
Neem nou bijvoorbeeld een eet verslaving, dat is weer een ander verhaal. Als je een verstoorde relatie met eten hebt, of het nou veel of weinig is, eten is iets waarbij ‘volledige abstinentie’ niet kan worden nagestreefd. Eten moeten we blijven doen, willen we in leven blijven. Dus als iemand, na een behandeling van een eetverslaving, gaat afvallen om eindelijk in een mooie trouwjurk te willen passen, hoe wordt daar dan naar gekeken? Is er dan sprake van een ‘terugval’ of kan ze begeleid gaan afvallen waarbij haar verslaving niet weer wordt getriggerd?
Waar het mij betreft over gaat is dat het altijd belangrijk is om je motieven te checken. Waarom maak je de ene keuze wel en de andere niet, wetende dat iets je misschien wel wat oplevert maar in beginsel niet het beste gevolg heeft.
Hoe je het ook wendt of keert, de verslaving draag ik de rest van mijn leven mee. Dat klinkt misschien wat zwaar en dat vind ik soms ook. Ik ben er nooit mee klaar, maar de vraag is wel hoeveel ruimte geef ik mijn verslavende stemmetje?
